کوکی چیست و چگونه کار می کند؟

تقریبا تمام سایت هایی که بازدید می کنید اطلاعاتی را در قالب یک فایل کوچک متنی (Text) بر روی کامپیوتر شما ذخیره می کنند به این فایل کوکی می گویند...

محل ذخیره شدن این فایل در فولدر Temporary Internet Files در اینترنت اکسپلورر و در نت اسکیپ در فولدر Cashe است در اپرا و موزیلا و نسخه های قدیمی تر اینترنت اکسپلورر در فولدر جدایی به نام کوکی است. انواع مختلفی از کوکی ها وجود دارد و شما در نسخه های جدیدتر وب بروسر ها (Web Browsers) این امکان را دارید که انتخاب کنید کدام کوکی ها برروی کامپیوتر شما ذخیره شوند در صورتی که کوکی ها را کاملا غیر فعال کنید ممکن است بعضی سایت های اینترنتی را نتوانید ببیند و یا از بعضی امکانات مثل به یاد داشتن شناسه و رمز عبور شما در آن سایت محروم شوید و یا انتخاب هایی که داشتید مثل ساعت محلی و یا دمای هوای محلی و کلا از تنظیمات شخصی ای که در آن وب سایت انجام داده اید نتوانید استفاده کنید.

 

همانطوری که گفتیم کوکی یک فایل است که توسط یک وب سایت برای حفظ اطلاعات بر روی کامپیوتر شما قرار می گیرد یک کوکی می تواند شامل اطلاعاتی باشد که شما در آن سایت وارد کرده اید مانند ای میل - آدرس - شماره تلفن و سایر اطلاعات شخصی - همچنین کوکی ها می توانند صفحات و یا کارهایی را که در آن وب سایت انجام داده اید مثل تعداد کلیک لینک های بازدید شده و مدت بازدیدرا نیز ضبط کنند.

این به سایت کمک می کند تا دفعه بعد که به آن سایت بازگشتید اطلاعات شما را به خاطر داشته باشد و از وارد کردن تکراری اطلاعات خودداری کنید نمونه بارز این مطلب لاگ این ماندن شما در آن سایت است و یا پیغام های Welcome Back و یا حفظ تنظیماتی که درآن سایت انجام داده این به عنوان مثال می توان به خصوصی کردن صفحه My MSN اشاره کرد. نکته ای را که باید به خاطر داشته باشید این است که هر وب سایت فقط می تواند از اطلاعاتی که شما وارد کرده اید استفاده کند نه بیشتر مثلا اگر ای میل خود را در آن سایت وارد نکرده اید آن وب سایت نمی تواند ای میل شما را به دست آورد و یا به سایر اطلاعات کامپیوتر شما دست یابد .

مورد دیگر اینکه وب سایت ها فقط می توانند کوکی هایی را که خود ایجاد کرده اند بخوانند و نمی توانند از سایر کوکی های موجود استفاده کنند. وقتی که از یک وب سایت برای بار دوم بازدید می کنید آن وب سایت به دنبال کوکی مربوط به خود می گرد و در صورت وجود از آن استفاده می کند.( البته باز هم با توجه به تنظیماتی که انجام داده اید )

 

این نوع کوکی ها به عنوان یک فایل بر روی کامپیوتر شما ذخیره می شوند و بعد از بستن مرورگر اینترنتی شما پاک نخواهند شد و همچنان باقی می مانند. این کوکی ها قابلیت به روز شدن توسط سایت ایجاد کننده خود را دارند همچنین سایت اجازه دسترسی مستقیم به این کوکی ها رو نیز دارد .حدود ۸۰ درصد کوکی های مورد استفاده از این نوع هستند.

 

کوکی هایی هستند که بعد از بستن مرورگر اینترنتی شما و یا خروج از سایت استفاده کننده از کوکی پاک می شوند. نوع دیگر کوکی های موقت کوکی های زمان دار هستند که زمانی برای کار دارند و بعد از آن اصطلاتا Expire می شوند و از کار می افتند ولی پاک نمی شوند و در صورت بازدید مجدد از سایت ممکن است به روز رسانی شوند و مجددا مورد استفاده قرار بگیرند.

* (Unsatisfactory cookies) این کوکی ها اجازه دسترسی به اطلاعات خصوصی شما را برای استفاده دویاره بدون پرسیدن از شما دارند از این کوکی ها بیشتر در خرید های اینترنتی و سایت امن (SSL*) مورد استفاده قرار می گیرند. مقایسه کوکی های متعلق به سایت اصلی (First Party) و کوکی های متعلق به سایت های دیگر (Third Party) قبل از هر چیز با دو مفهوم First& third party اشنا شویم این مفاهیم در حقیقت مفاهیم بیمه ای هستند:

First Party: عضو اصلی یک خانواده و یا شرکت صاتب تقوق و مزایای اصلی کسی که بیمه نامه اصلی را داراست (Policy Holder) Second party : شرکت بیمه کننده Third Party : هر شخص سومی غیر از این دو کلا بقیه افراد و اما این مفاهیم در کوکی ها چه معنایی می دهند؟ First Party : کوکی هایی هستند که فقط اطلاعات آنها به سایت که توسط آنها ایجاد شده اند فرستاده می شود و کار آنها همانطور که اشاره شد یادآوری اطلاعات ماست.

 

Third Party : کوکی هایی هستند که اطلاعات را به چندین سایت مختلف غیر از آنچه بازدید می کنید می فرستند استفاده این کوکی ها معمولا تجاری است بدینگونه که شما از سایتی بازدید می کنید و آن سایت دارای بنرهای تجاری و تبلیغات از سایت دیگری (Third Party) می باشد در اینجاست که کوکی Third Party وارد عمل شده و اطلاعات شما را ثبت می کند به عنوان مثال صاحب تبلیغ با استفاده از این امکان می تواند ببیند که شما چه نوع تبلیغ هایی را بازدید می کنید و در کدام سایت ها. این نوع کوکی هم می توانند از نوع دائمی و هم موقت باشند.

اصولا این نوع کوکی ها استاندارد نیستند و توسط مرورگرهای جدید بلوک می شوند. همچنین این کوکی ها ممکن است به هکر ها کمک کنند تا اطلاعات شخصی شما را بدست بیاورند.( برای جلوگیری از آخرین پچ های مرورگر خود استفاده کنید*) اصولا پیشنهاد می شود تا این کوکی ها را که هیچ استفاده مفیدی برای کاربر ندارند بلوک کنید. هدف اصلی كوكی ها شناسایی كاربران است تا تنظیماتی را كه كاربر بنابرسلیقه خود دفعة قبل روی یك وب سایت مثلاً یاهو انجام داده اكنون هم بتواند صفحه را با همان تنظیمات دفعه قبل برایش باز كند.

برای مثال فرض كنید در Hotmail یك ایمیل درست كرده اید و اكنون بعد از چند روز دوباره وارد سایت Hotmail می شوید تا با وارد كردن ID (یا شناسه ) و پسورد وارد ایمیل خود شوید و مشاهده می كنید كه با باز شدن صفحه ID شما از قبل نوشته شده است یا حتی اگر از قبل این امكان را ایجاد كرده باشید پسورد شما هم وارد شده فقط كافیست اینتر را بزنید و وارد ایمیل خود شوید.

و زمانیكه در گوگل زبان خود را انتخاب می كنید و دفعه بعد كه وارد گوگل می شوید و زبان مورد نظر شما به طور اتوماتیك انتخاب شده است همه این كارها و بسیاری از كارهای اینچنینی دیگر بوسیله كوكی ها انجام می شود در حقیقت از طریق كوكی ها سرور وب صفحات را مطابق عادت و سلیقه شما باز می كند و به این طریق در وقت و حوصله شما صرفه جویی می شود. مشكلات كوكی ها كوكی ها مكانیزم كاملی برای شناسایی نیستند، ولی كارهایی را ممكن می سازند كه شاید بدون آنها انجام همین كارهای ساده غیر ممكن بود. در اینجا به بررسی چند مشكل كه از كارایی كوكی ها می كاهد می پردازیم.

افراد معمولاً از كامپیوتر ها به طور مشترك استفاده می كنند. هر كامپیوتری كه در یك مكان عمومی مانند محل كار یا حتی در خانه معمولاً‌ به طور اشتراكی چند نفر از آن استفاده می كنند. و چندین نفر در زمان های مختلف بوسیله این كامپیوتر به اینترنت متصل می شوند. كوكی ها نمی توانند نیاز همه آنها را همزمان برآورده كنند. فرض كنید از یك مكان عمومی مانند یك كافی نت در حال خرید از یك فروشگاه اینترنتی هستید.

این فروشگاه اینترنتی روی كامپیوتری كه از آن برای خرید استفاده می كنید یك كوكی قرار می دهد تا اگر بار دیگر وارد این فروشگاه اینترنتی شدید حساب شما را استفاده كند. فروشگاههای اینترنتی معمولاً در این زمینه بسیار هشدار می دهند.

یا فرض كنید كه شما با استفاده از كامپیوتر شخصی همسرتان از فروشگاه اینترنتی آمازون خرید كرده اید و حال اگر همسرتان بعد از شما برای خرید وارد آمازون شود فقط با یك كلیك می تواند خرید كند البته با حساب شما! در یك كامپیوتر با سیستم عاملی مانند ویندوز NT یا یونیكس كه حسابها به طور مناسب و درست در اختیار كاربران قرار می گیرند كمتر این مشكلات پدید می آیند.